از اواخر قرن هیجدهم میلادی با پیدایش نهضتهای ناسیونایستی و دین بعضی ها آن را به ابتدای قوم، نژاد و دین خود اضافه کردند که هدف آنان وحدت سیاسی، نژادی، دین و غیره بود مانند پان عربیسم ، پان ژرمانیسم ، پان اسلامیسم ، پان ترکیسم و... این موارد در قرن بیستم رنگ بیشتری به خود گرفت (1) (دایره المعارف....